mador
20 augustus 2005, 15:23
artikel in het NRC van 20 augustus:
"Kankerenzym" geeft volle haardos:
Het lijken wel "voor" en "na" foto's van een haarkliniek, die het wetenschappelijk tijdschrift Nature van deze week sieren.
Twee laboratoriummuizen tonen hun kaalgeschoren rug. Ernaast, triomfantelijk, een muis die dankzij extra telomerase binnen twee weken zijn volledige vacht terug heeft gekregen.
Weinig stofjes hebben zo'n extreem dubbelleven als telomerase. Het geeft stamcellen hun eeuwige jeugd, maar het is ook medeplichtig aan 90 procent van de kankers. Het staat toe dat mensen gelooid en vergeetachtig worden, maar nu blijkt dat het ook slapende haarzakjes wakker kan schudden en een nieuwe haardos tevoorschijn kan toveren.
Wellicht ontstaat nu weer iets van dezelfde opwinding als na de ontdekking van telomerase in de jaren tachtig. Toen het "verjongingsenzym" werd bewierrookt als het elixer van de eeuwige jeugd.
Telomorase: Bij normale cellen worden de uiteinden(telomeren) van de chromosomen bij iedere deling iets korter; op een zeker moment zijn de uiteinden afgesleten, op. De cel kan niet meer delen, maar slechts verouderen en sterven.
In stamcellen vult het verjongingenzym de chromosoomuiteinden steeds aan, zodat de dochtercellen als nieuw blijven en het vermogen tot delen in tact blijft. In gewone cellen neemt het verjongingsenzym af met de ouderdom, maar toen gentherapie binnen bereik kwam hoopten veel onderzoekers op termijn ook gewone cellen te kunnen ontdoen van de ketenen van de tijd. Dag rimpels en vergeetachtigheid: fluitend op weg naar de tweehonderd.
Die droom was kort, want de natuur bouwt die rem niet voor niets in; het is een bescherming tegen kanker. Cellen die op hol slaan zijn snel door hun uiteindeinden(telomeren) heen en kunnen niet verder groeien dan een klein klompje cellen. Inderdaad is in bijna alle kankerweefsel het verjongingsenzym overactief. Onderzoekers van de Amerikaanse Standfort School of Medicine hebben proefmuizen nu genetisch zo gemanipuleerd dat ze in de opperhuid extra veel aanmaken van een onderdeel van het enzym. Dit stimuleert klontjes stamcellen bij de haarfollikels. Daardoor werden de muizen ruwharig en kregen ze bovendien het benijdenswaardige vermogen een kaalgeschoren vacht direct weer te kunnen laten aangroeien.
In een begeleidend verhaal bij het Nature artikel beschrijft prof. dr. Elizabeth Blackburn ( de koningin van de telemoren) niet wat nu allemaal bekend is van telomerase. Ze laat juist zien hoe deze studie de raadselen rond het enzym versterkt.Het heeft het haarwonder in de muizen namelijk klaargespeeld zónder de uiteinden van de chromosomen te verlengen, hoe het dan wel de haarzakjes activeert is onduidelijk.
Uit andere onderzoeken was ook al gebleken dat het verlengen van de chromosoomuiteinden en de verjonging los van elkaar kunnen optreden.Het enzym bestaat uit verschillende onderdelen met verschillende rollen.Welke dat precies zijn, is nog mysterieus.
het onderzoek zal de hoop voeden op een ultiem haargroeimiddel, al is die waarschijnlijk even vergeefs als de hoop op een eeuwige jeud. Niet alleen omdat spelen met telomerase gelijk staat aan spelen met kanker. Ook omdat de haarzakjes van kale mannen niet in diepe slaap zijn, maar in een toestand waaruit ze zich waarschijnlijk niet wakker laat kussen
"Kankerenzym" geeft volle haardos:
Het lijken wel "voor" en "na" foto's van een haarkliniek, die het wetenschappelijk tijdschrift Nature van deze week sieren.
Twee laboratoriummuizen tonen hun kaalgeschoren rug. Ernaast, triomfantelijk, een muis die dankzij extra telomerase binnen twee weken zijn volledige vacht terug heeft gekregen.
Weinig stofjes hebben zo'n extreem dubbelleven als telomerase. Het geeft stamcellen hun eeuwige jeugd, maar het is ook medeplichtig aan 90 procent van de kankers. Het staat toe dat mensen gelooid en vergeetachtig worden, maar nu blijkt dat het ook slapende haarzakjes wakker kan schudden en een nieuwe haardos tevoorschijn kan toveren.
Wellicht ontstaat nu weer iets van dezelfde opwinding als na de ontdekking van telomerase in de jaren tachtig. Toen het "verjongingsenzym" werd bewierrookt als het elixer van de eeuwige jeugd.
Telomorase: Bij normale cellen worden de uiteinden(telomeren) van de chromosomen bij iedere deling iets korter; op een zeker moment zijn de uiteinden afgesleten, op. De cel kan niet meer delen, maar slechts verouderen en sterven.
In stamcellen vult het verjongingenzym de chromosoomuiteinden steeds aan, zodat de dochtercellen als nieuw blijven en het vermogen tot delen in tact blijft. In gewone cellen neemt het verjongingsenzym af met de ouderdom, maar toen gentherapie binnen bereik kwam hoopten veel onderzoekers op termijn ook gewone cellen te kunnen ontdoen van de ketenen van de tijd. Dag rimpels en vergeetachtigheid: fluitend op weg naar de tweehonderd.
Die droom was kort, want de natuur bouwt die rem niet voor niets in; het is een bescherming tegen kanker. Cellen die op hol slaan zijn snel door hun uiteindeinden(telomeren) heen en kunnen niet verder groeien dan een klein klompje cellen. Inderdaad is in bijna alle kankerweefsel het verjongingsenzym overactief. Onderzoekers van de Amerikaanse Standfort School of Medicine hebben proefmuizen nu genetisch zo gemanipuleerd dat ze in de opperhuid extra veel aanmaken van een onderdeel van het enzym. Dit stimuleert klontjes stamcellen bij de haarfollikels. Daardoor werden de muizen ruwharig en kregen ze bovendien het benijdenswaardige vermogen een kaalgeschoren vacht direct weer te kunnen laten aangroeien.
In een begeleidend verhaal bij het Nature artikel beschrijft prof. dr. Elizabeth Blackburn ( de koningin van de telemoren) niet wat nu allemaal bekend is van telomerase. Ze laat juist zien hoe deze studie de raadselen rond het enzym versterkt.Het heeft het haarwonder in de muizen namelijk klaargespeeld zónder de uiteinden van de chromosomen te verlengen, hoe het dan wel de haarzakjes activeert is onduidelijk.
Uit andere onderzoeken was ook al gebleken dat het verlengen van de chromosoomuiteinden en de verjonging los van elkaar kunnen optreden.Het enzym bestaat uit verschillende onderdelen met verschillende rollen.Welke dat precies zijn, is nog mysterieus.
het onderzoek zal de hoop voeden op een ultiem haargroeimiddel, al is die waarschijnlijk even vergeefs als de hoop op een eeuwige jeud. Niet alleen omdat spelen met telomerase gelijk staat aan spelen met kanker. Ook omdat de haarzakjes van kale mannen niet in diepe slaap zijn, maar in een toestand waaruit ze zich waarschijnlijk niet wakker laat kussen