Ik had nog een samenvatting gemaakt van het artikel van de uroloog.
Veel onderzoeken die dit artikel bespreekt betreffen
tijdelijke bijwerkingen van finasteride. Dit was al langer bekend en volgens mij niet zo interessant/ernstig.
Toch vond de uroloog het artikel zorgwekkend en reden om finasteride sterk af te raden. Het is mij echter niet duidelijk geworden welke onderzoeken in het artikel de uroloog precies zo alarmerend vond. (Hij had duidelijk geen zin/tijd voor een gedetailleerd gesprek hierover.)
Zelf vond ik de volgende punten het meest opmerkelijk:
* Verslechtering van finasteride bijsluiters vanaf 2008. (Worden in de toekomst nog meer lange termijn nadelen ontdekt?)
* Finasteride leidt tot persistente fysieke veranderingen bij ratten.
Nog een disclaimer:
Ik heb geen medische achtergrond. Delen van het artikel heb ik niet begrepen en onderstaande samenvatting bevat ongetwijfeld fouten.
(Maar ik heb wel mijn best gedaan
.)
En dan hier de samenvatting ...
**************************************************
Samenvatting
Michael S. Irwig - Persistent Sexual and Nonsexual Adverse Effects of Finasteride in Younger Men (2013)
Abstract (p1)
Doelen:
(1) Klinische studies reviewen over finasteride bijwerkingen.
(2) Resultaten (1) vergelijken met kennis over hormonen en neurosteroiden (voornamelijk mbt muizen).
Resultaten/conclusies:
(1) Sexuele bijwerkingen: erectieproblemen, laag libido, minder orgasmes. Gerelateerd aan dihydrotestosteron (dht) in mens- en dierstudies.
(2) Nonsexuele bijwerkingen: depressies, minder alcohol consumptie. Gerelateerd aan allopregnanolone in mens- en dierstudies.
Geschiedenis (p1-p2)
1992 Finasteride goegekeurd tegen benign prostatic hyperplasia (BPH)*.
1997 Finasteride goedgekeurd tegen haarverlies*.
* Sexuele bijwerkingen waren bekend maar beperkt tov placebo. Persistentie was beperkt onderzocht.
2008 Bijsluiter Zweden vermeldt mogelijk persistente erectieproblemen.
2009 Bijsluiter Verenigd Koninkrijk vermeldt mogelijk persistente erectieproblemen.
2012 Bijsluiter Verenigde Staten vermeldt mogelijk persistente sexuele bijwerkingen en depressie (p9).
2014 Bijsluiter Nederland vermeldt mogelijk persistente sexuele bijwerkingen. (Andere bron.)
Medicijnen in het algemeen hebben doorgaans geen persistente bijwerkingen. (Uitzondering: phenothiazines tbv schizophrenie.)
Duur klachten (p2-p3)
Obv een onderzoek naar patienten met sexuele bijwerkingen (patienten hebben zichzelf aangemeld) bleek de gemiddelde duur van de klachten 40 maanden te zijn.
Achtergrond finasteride en hormonen (p3-p4)
5alpha-reductases bevorderen de conversie van diverse (mannelijke) hormonen in andere (nog mannelijkere) hormonen.
3 types 5alpha-reductase enzymen:
Type 1: In hersens, lever, spieren en huid.
Type 2: In epididymis, haar follikels, lever, prostaat en seminale vesicles.
Type 3: In hersens, hart, longen, pancreas, colon, maag, lever, spieren, prostaat en testikels.
Finasteride vermindert 5alpha-reductase types 2 en 3. Hierdoor worden de volgende conversies van hormonen verminderd:
(1) Testosterone (T) naar dihydrotestosterone (DHT).
(2) Progesterone naar dihydroprogesterone.
(3) Deoxycorticosterone naar dihydrodeoxycorticosterone.
(4) ? naar 3alpha-androstanediol.
(5) ? naar allopregnanolone (ALLO).
(6) ? naar tetrahydrodeoxycorticosterone (THDOC).
(7) ? naar androsterone.
(8) ? naar epiandrosterone.
Hormonen kunnen voorkomen op de volgende plaatsen:
(1) In bloed (plasma).
(2) In cerebrospinal fluids (CSF).
(3) In brain tissue.
(4) In central nervous system (CNS).
Hormonen kunnen als volgt worden ingedeeld:
· Steroiden: hormonen oplosbaar in vet.
· Peptiden: hormomen oplosbaar in water.
Neurosteroiden zijn steroiden die in het brein gesynthetiseerd of gemetaboliseerd (aangemaakt?) worden.
Neurosteroiden ALLO en THDOC hebben een positief effect op gamma-aminobutyric acid (GABA) receptors. GABA receptors hebben een onderdrukkend effect mbt geluidssignalen hetgeen helpt tegen tinnitus. (Andere bron.)
Diverse onderzoeken (p4-p5)
Onderzoek 1.
Finasteride gebruikers met diverse sexuele en non-sexuele (depressie, angst, chronische vermoeidheid, spierpijn en spanning) bijwerkingen hadden lagere CSF concentraties van ALLO en DHT (en meer testosteron).
Onderzoek 2.
Finasteride vermindert neurogenesis (aanmaak nieuwe hersencellen) bij muizen.
Onderzoek 3.
Muizen met een aangeboren tekort aan 5alpha-reductase enzymen leven korter. Toedienen van ALLO verlengt de levensduur echter van 67 naar 80 dagen.
Onderzoek 4.
Finasteride vermindert myelination (aanmaak myelin) bij muizen. Toedienen van ALLO kan dit effect weer opheffen.
Onderzoeken mbt erectiestoornis (p5)
Erecties meten bij ratten:
(1) Frequentie tellen.
(2) Intracavernosale druk meten bij elektrische stimulatie op cavernosale zenuw.
(3) Aan- en ontspanning meten van reepjes spier van corpora cavernosa.
(4) Gewicht corpora cavernosa meten.
(5) Collagen depositie meten.
(6) staining intensity van neuronale en inducible nitric oxide synthase meten.
Acute effecten
· Vijf onderzoeken wijzen erop dat toedienen van DHT erecties bij jonge en oude ratten verbetert zowel tov neutraal als alleen 5alpha-reductase remmer als alleen T als 5alpha-reductase remmer plus T.
· Eén onderzoek wijst op negatief effect van finasteride op erecties bij ratten.
· Eén onderzoek wijst op sterk negatief effect van dutasteride op erecties bij ratten.
· Eén onderzoek wijst erop dat toedienen van DHT erecties bij zowel medium als oude mannen verbetert tov neutraal.
Persistente effecten
· Eén onderzoek wijst erop dat na een afkoelperiode van twee weken sommige effecten voortduurden bij ratten.
Onderzoeken mbt libido (p7)
De 5alpha-reductase enzymen zijn aanwezig in veel hersengebieden die mogelijk gerelateerd zijn aan libido. (Het is onbekend hoe libido precies werkt.) Het is daarom waarschijnlijk dat 5alpha-reductase remmers zoals Finasteride libido verminderen.
In een onderzoek met ratten bleek dat toedienen van ALLO een positief effect heeft op dopamine in de nucleus accumbens. Dopamine en het hersengebied nucleus accumbens zijn belangrijk voor libido.
Onderzoeken mbt depressie (p7)
Meerdere onderzoeken bij mensen concluderen dat minder ALLO de kans op depressie verhoogt.
Meerdere onderzoeken bij mensen concluderen dat Finasteride (waarschijnlijk oa(?) via ALLO) de kans op depressie substantieel en significant verhoogt. Dit effect is niet persistent. De causaliteit is ook onderzocht: finasteride veroorzaakt depressie (en niet omgekeerd). Als finaseride gebruik na een onderbreking wordt hervat stijgt de kans op depressie namelijk weer.
Tenslotte wijzen meerdere onderzoek met ratten erop dat finasteride de kans op depressie verhoogt. (Ratten blijven bij stijgend water na toedienen van finasteride langer inactief alvorens te gaan zwemmen [forced swim test].)
Onderzoeken mbt alcohol consumptie (p8)
Onderzoek 1.
Finasteride vermindert bij mensen alcohol consumptie tov voor het starten en na het stoppen met gebruik.
Onderzoek 2.
Finasteride vermindert de euphorische en verdovende effecten van alcohol (mensen) of ethanoal (muizen) tov controle groep. Dit blijkt zowel uit interviews bij mensen als metingen van de amplitude van miniature inhibitory post-synaptic currents (bij muizen).
Onderzoek 3.
Finasteride vermindert bij muizen alcohol consumptie tov voor het starten en na het stoppen met gebruik.
Kans persistente bijwerkingen (p8-p9)
Dr Irwig vermoedt dat persistente bijwerkingen bij minder dan 1% van de patienten voorkomen.
De kans wordt groter naarmate langer finasteride is gebruikt (p9, laatste alinea voor conclusie).
Duur persistente bijwerkingen (p9)
In een onderzoek naar 54 patienten met persistente bijwerkingen bleek 14 maanden later 89% nog steeds persistente bijwerkingen te ervaren. Verandering in de bijwerkingen was ongerelateerd aan duur van het finasteride gebruik of van de bijwerkingen.
In een onderzoek bij ratten bleek finasteride gebruik gedurende 30 dagen tot permanente fysieke veranderingen te leiden in de volgende gebieden:
· Prostate morphology in the epithelial and stromal compartments of male gerbils.
· Collagen among the smooth muscle cells of male gerbils.
**************************************************