Oproep : voor TTM-ers van Katholieke Universiteit Nijmegen.

[Webmaster]

Beste TTM-lotgenoten,

Op het gebied van Trichotillomanie werkt HaarWeb samen met de Sectie Klinische Psychologie en Persoonlijkheidsleer van de Katholieke Universiteit Nijmegen. Contactpersoon hierin is Monique Dupont (Monique3). Wij vragen jullie aandacht voor het volgende:


NIEUWSBRIEF
--------------------------------------
1 november 2002
Ger Keijsers, Agnes van Minnen & Kees Hoogduin


Beste lezer,

Met belangstelling hebben we de inzendingen op het trichotillomanie (TTM)-forum van Haarweb gevolgd. Het is pijnlijk om te lezen hoe mensen worstelen met TTM en hoe moeilijk het is om goede informatie en goede hulp te vinden. Het is bovendien opvallend hoeveel behoefte er is aan een forum als dit. Mensen voelen zich ondersteund en herkend door lotgenoten.

In deze nieuwsbrief willen we onszelf kort voorstellen en dan vooral een aantal dingen vertellen over ons wetenschappelijke onderzoek naar de behandeling van TTM.


Wie zijn wij?

Onze namen zijn dr. Agnes van Minnen, dr. Ger Keijsers en prof. dr. Kees Hoogduin. Agnes van Minnen en Ger Keijsers zijn doctor in de Sociale Wetenschappen, psycholoog en psychotherapeut. Kees Hoogduin is zenuwarts en hoogleraar in de Psychopathologie. Wij werken bij de Sectie Klinische Psychologie en Persoonlijkheidsleer van de Katholieke Universiteit Nijmegen. We doen onderzoek, verzorgen onderwijs en behandelen mensen met psychische problemen. We zijn dus alle drie zowel onderzoekers als behandelaars.

Het Ambulatorium Academisch Centrum Sociale Wetenschappen (ACSW) is een kleine polikliniek waar psychologische behandelingen gegeven worden. De polikliniek is verbonden aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. De verbinding met de universiteit bepaalt het karakter van het instituut. Net zoals in Academische Ziekenhuizen werken er op het Ambulatorium bijvoorbeeld ook mensen die nog in opleiding zijn. Verder worden er zoveel mogelijk behandelingen toegepast die goed wetenschappelijke onderzocht zijn of vindt er juist verder onder-zoek naar de effecten van behandelingen plaats.

Drie jaar geleden was Kees Hoogduin als spreker uitgenodigd bij het TV-programma ´Lieve Martine`. Dat programma ging over haarverzorging en haarproblemen. Na de uitzending meldden zich zeventig mensen met TTM bij ons aan voor behandeling. Wij hebben deze men-sen in behandeling genomen en daarbij tevens een onderzoek uitgevoerd naar wat het best werkt bij TTM: een medicijn (antidepressivum) genaamd Prozac of een korte psychologische behandeling die gedragstherapie heet. Uit de wetenschappelijke literatuur bleek namelijk dat met deze twee behandelingen de beste verbeteringen bij TTM gevonden waren. Beide behandelingen duurden drie maanden. De mensen die meededen aan het onderzoek en aan de behandelingen kwamen uit heel Nederland. Vanaf die tijd hebben we vele mensen met trichotillomanie behandeld.


De onderzoeksbevindingen:

Wat de behandelresultaten uit ons eerste onderzoek betreft kunnen we hier kort zijn. Bij de nameting meteen na de behandelingen bleken de mensen die gedragstherapie hadden gekregen uitstekend verbeterd. De mensen die Prozac hadden gekregen vertoonden geen verbetering. Het wetenschappelijke artikel over deze studie wordt over een aantal maanden gepubli-ceerd in een vooraanstaand Amerikaans vakblad. We gaan nu meer in detail in op de bevindingen uit een vervolgstudie. In deze studie werden alleen de effecten van gedragstherapie bestudeerd. In deze studie werd bovendien niet alleen gekeken naar de verbeteringen van mensen meteen na afsluiting van de behandeling, maar ook naar de verbetering drie maanden nadat ze de behandeling afgesloten hadden.

De mensen kregen, net zo als in de eerste studie, zes gesprekken gedragstherapie van 45 minuten volgens een behandelmethode die door ons ontwikkeld was. De gesprekken vonden eens per twee weken plaats. De behandeling duurde dus drie maanden. De mensen kwamen naar het Ambulatorium ACSW. De behandelingen werden uitgevoerd door medewerkers en stagiaires van het Ambulatorium. De stagiaires waren studenten in de laatste fase van hun studie tot psycholoog. De studenten werden door ons in de behandelmethode getraind en tijdens de behandelingen zorgvuldig door ons begeleid. Tijdens ieder gesprek werden stappen van de behandelmethode met de mensen doorgesproken en kregen ze huiswerkopdrachten mee naar huis.

Achtentwintig mensen met TTM deden mee aan dit onderzoek. TTM-klachten werden voorafgaande aan de behandeling, na de zes gesprekken (3 maanden) en nogmaals drie maanden na afsluiting van de behandeling gemeten. De resultaten bij de nameting, dus aan het einde van de behandeling waren bijzonder goed. Zeven van de 28 mensen waren helemaal klachtenvrij. Ze waren gestopt met haartrekken. Vijftien mensen hadden het haartrekken met minstens 50% teruggebracht. Zes mensen waren minder dan 50% verbeterd. Deze goede resulta-ten stemmen overeen met de resultaten van eerdere gedragstherapeutische behandelingen voor TTM en ze zijn beter dan de resultaten die doorgaans bij andere psychische problemen (bijvoorbeeld angststoornissen, depressie, burnout, chronische vermoeidheid) gevonden worden.

Minder rooskleurig waren echter de bevindingen drie maanden na afsluiting van de behandeling. Het sterk afgenomen haartrekken bij afsluiting van de gedragstherapie bleek weer met 45 % te zijn toegenomen. Nog steeds waren de resultaten niet slecht. Er was een duidelijke verbetering ten opzichte van de beginmeting maar de terugval was helaas groot.

We concludeerden dat het voor de meeste mensen mogelijk is om met behulp van kortdurende gedragstherapie controle te verkrijgen op het haartrekken maar dat het moeilijk is om deze controle over een lange periode te handhaven. De meeste mensen hebben al vele jaren lang last van de klachten. Het haartrekken is een hardnekkige gewoonte geworden. Zes gesprekken is onvoldoende garantie om die gewoonte blijvend te veranderen.


Het nieuwe onderzoek

Het uitgevoerde onderzoek leidt dus tot een belangrijke nieuwe vraag. Deze vraag is belangrijk voor mensen met trichotillomanie, zoals u, maar ook voor wetenschappers die trachten te begrijpen hoe je een zo goed mogelijke behandeling kunt ontwikkelen. De vraag is: hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in staat zijn om de eenmaal bereikte, goede behandelresultaten blijvend vast te houden?

Op dit moment treffen we de voorbereidingen voor een nieuw onderzoek dat in het voorjaar 2003 op het Ambulatorium van start gaat en dat erop gericht is deze terugval beter te begrij-pen. Een belangrijk onderzoeksthema is bijvoorbeeld het zogenaamde ´sneeuwbal-effect´. Met het sneeuwbaleffect wordt de mogelijkheid bedoeld dat mensen na een slechte dag waarin het hen niet lukt om van de haren af te blijven, het eigenlijk weer helemaal opgeven. Een tijdelijke terugval mondt dan uit in een volledige terugval. Een ander onderzoeksthema is de ‘drang’ om haar te trekken ook al ben je met het haartrekken zelf gestopt. Bij een groep mensen vermindert ook snel de drang als ze stoppen met haartrekken. Bij een andere groep mensen duurt het veel langer voordat de drang afneemt. Deze laatste groep heeft een grotere kans om terug te vallen als je alleen maar die zes gesprekken aanbiedt.

We zijn nu bezig om twee aanvullende behandelmethoden te ontwikkelen om terugval bij TTM beter te voorkomen. We willen onderzoeken welke van deze behandelmethoden het best werkt. Momenteel treffen we voorbereidingen om in het voorjaar 2003 opnieuw een grote groep mensen met TTM voor behandeling te kunnen toelaten op Ambulatorium. Als u interesse hebt kunt u aan die behandeling deelnemen.


Lees hieronder verder voor het vervolg: